Zamek Bothwell i donzon w naprawie

                             

Położony na malowniczym wzniesieniu, tuż nad rzeką Clyde, zamek Bothwell jest jedną z największych i najciekawszych szkockich twierdz. Budowla zajmuje okolo hektara powierzchni a calosc dzis widoczna to 99 na 42,6 metrow. Budowla zawierala kurtynowy mur. Dziedziniec i dwoch wiez flankujacych. Dwie bramy. Jedna z przodu i druga z tylu budowli. Najciekawszy w obiekcie jest donzon i byl samowystarczalna budowla skutecznie broniaca sie sama. Widoczne otwory strzelnicze w murach obronnych dodatkowo bronily zamku. Calosc okala fosa a mury mierza czasem do 4 metrow.

Donzon posiadal cztery pietra. Na jej dole byla spizarnia z gleboka studnia. To tylko opis. W wyniku nieszczesliwego wypadku donzon zostal zamkniety dla zwiedzajacych. Teraz prowadzone sa tam prace konserwatorskie. Wiec mozemy domyslac sie tylko oryginalnosci donzona. Tam znajduje sie hall glowny i komnaty. Wszystkie zachowane budynki a raczej wejscie i kuchnia z paleniskiem.W północno – zachodnim rogu hallu ulokowana jest latryna. Kaplica tez kiedys byla. Dzis tylko informacja i  misa na święconą wodę (aspersorium), tabernakulum oraz piscina, w której ksiądz obmywał kielich liturgiczny. Kamienne sklepienie znajdującej się poniżej kaplicy spiżarni zachowało się jednak fragmentarycznie. Swietnie ostaly sie wykusze zewnetrzne, ktore na zdjeciach wygladaja rewelacyjnie. sam zamek jest swietnie usytuowany a pobliska rzeka dopelnia klimatu niezwyklosci zamku Bothwell.

                   

Tytuł i obszar lordowski Bothwell został utworzony przez króla Malkolma IV (1142 – 1165). Po raz pierwszy został nadany chrześniakowi króla Davida I (1085 – 1153) – Davidowi Olifard (ok. 1105 – ok. 1170). Olifard posiadający poprzednio ziemie Sawtry w Huntingtonshire w Angli, za panowania króla Stephana (ok. 1096 – 1154) przeniósł się do Szkocji. W Szkocji David Olifard wkrótce został mianowany Justicar’em (sędzią królewskim) w rejonie Lothian. Tę wysoką funkcję pełnili kolejno także jego syn oraz wnuk.

Zamek Bothwell lub Valence Castle powstal okolo XIII wieku. Nalezy do typu z dziedzincem zamknietym czyli Stone castle of enclosure. Znajduje sie na zachod od Hamilton, Ayr, Renfrew & Lanark.

Potezny sredniowieczny zamek Bothwell zostal zbudowany nad urwiskiem nad rzeka Clyde. Budowe zamku zaczal Walter of Moray. Niestety w wyniku powtarzajacych sie inwazji i oblezen Walter of Moray nigdy nie ukonczyl swojego projektu. Bowiem w 1296 roku krol Anglii Edward I najezdza na Szkcje i zdobywa zamek Bothwell. 14 miesiecy trwala walka i armia szkocka przejmuje zamek. Jednak juz w roku pozniej bo w 1301 roku armia Edwarda I liczaca 6,800 powraca do Bothwell i zaczyna znow oblezenie. Bitwa pod Bannockburn rozbija Anglikow w 1314 roku. Jednak nastepna inwazja wojsk angielskich w roku 1336 zamek Bothwell staje sie siedziba angielskiego krola Edwarda III. W roku nastepnym Sir Andrew Murray of Bothwell odbija zamek i niestety niszczy przy tym zachodnia czesc zamku. Dopiero okolo roku 1400 odbudowa zaja sie Earls of Douglas i w takiej formie zamek przetrwal do dzis.

Największą budowlą oryginalnego zamku był donżon. Przed jego częściową rozbiórką w roku 1337 wieża ta mierzyła blisko 20 metrów w swej średnicy i wznosiła się na wysokość 27.4 metrów. Grubość jej murów dochodziła natomiast do 4.5 metrów. Donżon był faktycznie samowystarczalną budowlą zdolną do skutecznej obrony nawet w przypadku zajęcia reszty zamku. Pierwszą linię oporu stanowiła, obecnie osuszona fosa. Widoczny od południowej strony niewielki odpływ pozwalał kontrolować w niej poziom wody.

Obecnie trudno ustalić kto faktycznie rozpoczął budowę obecnego zamku. Mógł on powstać zarówno z inicjatywy Waltera de Moray dla podkreślenia jego wysokiego statusu społecznego, jak i być pomysłem jego syna Williama, zwanego „Bogatym” (przed 1270 – ok. 1300). Możliwe, że właśnie przydomek syna „bogaty” nawiązuje do budowy zamku, nie mającego sobie równych w skali całego kraju.

widok na kaplice

De Moray także i w tym przypadku nie zawahał się zniszczyć swoja twierdzę.Angielski kronikarz odnosząc się do tego wydarzenia napisał, że zamek został zniszczony do samych fundamentów, co oczywiście znacznie mijało się z prawdą. Praktycznie tylko w połowie został zniszczony Wielki Donżon. Po akcji de Moraya Bothwell pozostał niezamieszkany, aż do roku 1362 kiedy to Joanna Moray of Bothwell (1339/1354 – 1403/1409) poślubiła Archibalda Douglasa (ok. 1328 – 1400), zwanego „Ponurym” lub „Czarnym”. Douglas podjął prace naprawcze zamku, by wkrótce też uczynić Bothwell swoją główną siedzibą. W roku 1399 ufundował on także kolegiatę St Bridge w Bothwell, w której do dnia dzisiejszego zachowało się bardzo ciekawe prezbiterium. czyło się to jedynie z zakupem nowych mebli czy kolorowych zasłon.

jedna z wiez latryn

W roku 1584 właścicielką zamku Bothwell była Dame Margaret Maxwell, hrabina Angus (przed 1546 – 1593) która mieszkała tutaj ze swoim mężem Williamem Baille of Lemington. Maxwellowie byli zagorzałymi katolikami w związku z czym zachował się zapis, że w roku 1594 w Bothwell odprawiona została msza katolicka.

                            

potezne fundamenty i mury obronne

widok od strony rzeki

W roku 1669 zamek zakupił Archibald Douglas, 1-szy hrabia Forfar (1653 – 1712), który pod koniec stulecia rozpoczął budowę nowego dworu – Bothwell House, nieco na wschód od zamku. Ten palladiański dwór został jednak całkowicie zniszczony w roku 1926 wskutek prowadzonych pod nim prac górniczych. Zamek szczęśliwie przetrwał i w roku 1935 został przekazany w zarząd państwa.
Obecnie opiekę nad nim sprawuje państwowa organizacja Historic Scotland.

wykusze od strony polnocnej

wykute otwory strzelnicze pochodzace sprzed lat oblezenia zamku Bothwell

korzystalam z http://www.zamki-szkocji.com/bothwell-castle/